اساسنامه
مقدمه :
در پي فرمان رهبر كبير انقلاب اسلامي حضرت امام خميني – قدس سره- درتاريخ 23/3/59 مبني بر تشكيل ستاد انقلاب فرهنگي ، ستاد مزبور در جلسه مورخ 16/5/59 به منظور تحقق بخشيدن به اهداف انقلاب فرهنگي ، جهاددانشگاهي را به عنوان يك نهاد انقلابي و برخاسته از انقلاب فرهنگي تاسيس كرد . پس از تبديل ستاد به شوراي عالي انقلاب فرهنگي ، اساسنامه اين نهاد در تاريخ 11/9/65 مورد تجديدنظر قرار گرفت و با حذف وظيفه مشاركت در مديريت اداره دانشگاهها و تاكيد بر انجام فعاليتهاي فرهنگي و تحقيقاتي به منظور اسلامي شدن دانشگاهها به تصويب رسيد.
بار ديگر شوراي عالي انقلاب فرهنگي با عنايت به شرايط جديد دانشگاهها در تاريخ 22/8/69 مصوبه اي را به تصويب رساند كه در آن جهاددانشگاهي به عنوان پلي ميان دانشگاه و بخش صنعتي ، خدماتي كشور معرفي گرديد . در اين مصوبه دو وظيفه عمده انجام تحقيقات علمي و فعاليتهاي فرهنگي همچنان بعهده اين نهاد مي باشد . بر مبناي اين مصوبه اساسنامه جديد جهاددانشگاهي به شرح ذيل به تصويب شوراي عالي انقلاب فرهنگي رسيد.
ماده اول : تعريف
جهاددانشگاهي نهادي است عمومي و غيردولتي زيرنظر شوراي عالي انقلاب فرهنگي ، داراي شخصيت مستقل و از لحاظ اداري ، استخدامي و مالي تابع مقرراتي است كه در چارچوب اختيارات قانوني به تصويب هيات امناي جهاددانشگاهي مي‌سد.
ماده دوم : اهداف
- گسترش تحقيقات و شكوفايي روحيه تتبع و استعدادها در سطح جامعه براي نيل به خوداتكايي
- توسعه امور فرهنگي در سطح جامعه از طريق همكاري با حوزه ، دانشگاه و ساير مراجع و نهادهاي فرهنگي به خصوص براي نسل جوان
- گسترش طرحهاي كاربردي و نيمه صنعتي از طريق پيوند با مراكز علمي و تحقيقاتي به منظور به كارگيري نتايج پژوهش
ماده سوم :
وظايف كلي جهاد عبارت است از :
- تبليغ و ترويج فرهنگ و هنر اسلامي و برنامه ريزي فرهنگي و تربيتي و ايجاد آمادگي فكري و مكتبي در قشر جوان بخصوص دانش آموزان دبيرستاني و دانشجويان به منظور مقابله با غرب زدگي و انحرافات در چارچوب سياستهاي فرهنگي كشور
- ايجاد تشكيلات مناسب به منظور تأليف ، ترجمه و انتشار كتب ، نشريات نتايج تحقيقات و مقالات علمي ، فرهنگي و توليد مواد كمك آموزشي
- انجام دادن تحقيقات توسعه اي و كاربردي
- پي گيري طرحهاي تحقيقاتي جهاد تا پايان مرحله نيمه صنعتي و صنعتي
- ارائه خدمات علمي – فني در زمينه هاي مختلف مورد نياز جامعه
- حمايت ، تشويق و جذب دانشجويان و پژوهشگران جوان و مستعد و برنامه ريزي و ايجاد شرايط و امكانات لازم به منظور فراهم آوردن زمينه فعاليتهاي علمي و پژوهشي آنان بر مبناي شناخت مشكلات واقعي و نيازهاي تخصصي جامعه
- اجراي دوره هاي رسمي آموزش هاي علمي – كاربردي مطابق ضوابط و مقررات آموزش عالي كشور
- ايجاد تشكيلات آموزشي و تحقيقاتي مطرح شده در بندهاي اين ماده براساس قوانين و مقررات آموزش عالي
- مشاركت در ايجاد زمينه هاي مناسب براي اشتغال بيشتر فارغ التحصيلان دانشگاهي
تبصره : خدمات علمي فني شامل : انجام دادن آزمايش هاي كيفي، بررسي پيشنهاد استانداردها ، جمع آوري و پردازش داده هاي علمي ، انتشار مدارك و داده هاي علمي ، ترويج فنون و انجام دادن مشاوره علمي و ارائه كمكهاي فني و انجام دادن خدمات بهداشتي و درماني و تشخيص پزشكي مي شود.
ماده چهارم : اركان جهاددانشگاهي
- هيأت امناء
- شوراي علمي
- رئيس جهاددانشگاهي
ماده پنجم :
هيأت امناء به عنوان عالي ترين مرجع سياستگذاري جهاد متشكل از اين افراد است :
- رئيس جهاددانشگاهي (رئيس هيأت امناء)
- وزير علوم ، تحقيقات و فناوري يا نماينده ايشان
- وزير بهداشت ، درمان و آموزش پزشكي يا نماينده ايشان
- رئيس سازمان مديريت و برنامه ريزي يا نماينده ايشان
- دبير شوراي عالي انقلاب فرهنگي
- رئيس نهاد نمايندگي مقام معظم رهبري در دانشگاهها يا يكي از اعضاء شوراي نمايندگان مقام معظم رهبري در دانشگاهها به انتصاب آن شورا
- سه نفر از شخصيتهاي علمي، فرهنگي و اجتماعي يا اعضاي هيأت علمي در جهاددانشگاهي به پيشنهاد رئيس جهاددانشگاهي و براساس ماده 2 اصلاحي قانون تشكيل هيأتهاي امناء دانشگاهها
تبصره : احكام اعضاي هيات امناء از سوي رئيس شوراي عالي انقلاب فرهنگي به مدت چهار سال صادر خواهد شد.
ماده ششم :
وظايف هيأت امناء عبارت است از :
- سياست گذاري و تعيين خط مشي كلي و تصويب برنامه هاي توسعه جهاددانشگاهي
- تصويب تشكيلات و نمودار سازماني جهاددانشگاهي
- تصويب ضوابط مالي ، معاملاتي ، اداري و استخدامي
- تصويب بودجه ، حسابها و ترازنامه سالانه جهاددانشگاهي و نيز تصميم گيري درباره درآمدها و قبول كمك و هدايا
- تصويب اساسنامه مراكز تحقيقاتي ، شركتها و مؤسسات وابسته به جهاددانشگاهي در چارچوب قوانين و مقررات جاري
- تصويب اصول كلي همكاري علمي و اقتصادي با ساير مؤسسات
- تأييد رؤساي مراكز تحقيقاتي علمي، فرهنگي و مؤسسات وابسته كه از سوي رئيس جهاد پيشنهاد مي‌شوند.
- تصويب آيين نامه داخلي هيأت امناء و آيين نامه داخلي شوراي علمي
- نظارت و ارزيابي نسبت به حسن اجراي مصوبات هيات امناء و فعاليتهاي جهاد
- پيشنهاد تغيير در اساسنامه جهاددانشگاهي به شوراي عالي انقلاب فرهنگي
ماده هفتم :
جهاددانشگاهي زيرنظر شوراي عالي انقلاب فرهنگي فعاليت مي كند و رئيس آن به عنوان بالاترين مقام اجرايي اين نهاد بدين صورت تعيين مي شود :
- براي اولين بار، يك نفراز ميان افراد پيشنهادي اعضاي شوراي عالي انقلاب فرهنگي از طرف شوراي عالي انتخاب و با حكم رياست شوراي عالي منصوب مي شود .
- مدت رياست جهاددانشگاهي هر بار سه سال مي باشد .
- انتخاب رئيس جهاددانشگاهي براي دوره هاي بعد بنا به پيشنهاد هيأت امناء و تصويب شوراي عالي انقلاب فرهنگي مي باشد.
ماده هشتم :
وظايف و اختيارات رئيس جهاد:
- اداره كليه امور جهاد در چارچوب اساسنامه و مقررات
- پيشنهاد روساي مراكز تحقيقاتي علمي و فرهنگي و مؤسسات وابسته جهاد به هيأت امناء
- نمايندگي رسمي جهاد در مراجع قانوني و حقوقي با حق توكيل به غير
- تصويب آيين نامه ها و مقررات اجرايي براساس ضوابط مصوب شوراي علمي و هيأت امناء
- تنظيم بودجه و تهيه گزارش عملكرد سالانه و ارائه به شوراي علمي و هيأت امناء
- اجراي مصوبات هيأت امناء
- تهيه و تنظيم آيين نامه ها و ضوابطي كه بايد به تصويب شوراي علمي و هيأت امناء برسد.
ماده نهم :
به منظور تعيين خط مشي و نظارت بر فعاليتهاي علمي و پژوهشي و فرهنگي ، شوراي علمي جهاددانشگاهي تشكيل مي گردد. اعضاي شوراي علمي عبارتند از :
- رئيس ، معاون آموزشي ، معاون پژوهشي و معاون فرهنگي جهاددانشگاهي
- سه نفر از اعضاي هيأت علمي و پژوهشي ارشد جهاددانشگاهي بنا به پيشنهاد گروههاي علمي و مطابق مقررات و تعاريف مصوب آموزش عالي كشور
- دو نفر از صاحب نظران فرهنگي جهاددانشگاهي به انتخاب رئيس
- دو نفر از مسئولان مراكز پژوهشي و فرهنگي وابسته به جهاددانشگاهي به انتخاب رئيس
تبصره : نحوه پيشنهاد دعوت عضويت افراد موضوع بند «2» و نيز چگونگي تشكيل جلسات شوراي علمي مطابق آيين نامه اي است كه از طرف رئيس براي تصويب هيأت امناء پيشنهاد مي شود.
ماده دهم :
وظايف شوراي علمي بدين شرح است :
- تعيين سياستهاي تفصيلي و اولويتهاي پژوهشي ، آموزشي ، فرهنگي و انتشاراتي بنا به پيشنهاد مسئولان مراكز
- نظارت بر نحوه برگزاري دوره هاي آموزشي علمي – كاربردي
- نظارت بر نحوه تأمين هزينه هاي تحصيلي (بورس ها) و فرصتهاي مطالعاتي
- تصويب آيين نامه هاي چاپ و نشر كتب، مجلات و مقالات علمي و فرهنگي
- تصويب مقررات عقد قرارداد ، اجراء و بكارگيري نتايج طرحهاي تحقيقاتي خدماتي
- اظهارنظر در مورد گزارش عملكرد سالانه جهاددانشگاهي كه به وسيله معاونان تهيه و از طريق شوراي هماهنگي به شوراي علمي ارائه مي شود .
- بررسي و اظهارنظر درباره مقررات استخدام و ارزشيابي اعضاي هيأت علمي وارائه پيشنهاد به هيأت امناء
- تصويب ضوابط نحوه فعاليتهاي مراكز فرهنگي جهاددانشگاهي و نظارت بر اجراي آن فعاليتها
ماده يازدهم :
شوراي هماهنگي به منظور ايجاد هماهنگي در امور اجرايي و مديريتي و نظارت بر عملكرد واحدهاي جهاددانشگاهي ،زيرنظر رئيس تشكيل مي گردد.
اعضاي شوراي هماهنگي عبارتند از:
- معاونان جهاددانشگاهي
- مسئولان مراكز علمي و پژوهشي و فرهنگي
تبصره : نحوه تشكيل و تصميم گيري درباره وظايف شوراي هماهنگي تابع آيين نامه داخلي مصوب همين شوراست .
ماده دوازدهم :
وظايف شوراي هماهنگي بدين شرح است :
- فراهم كردن زمينه هاي اجرايي مصوبات هيأت امناء و شوراي علمي و همچنين آيين نامه ها و بخشنامه‌هاي صادر شده از سوي رئيس جهاددانشگاهي
- بررسي آيين نامه ها و ضوابط اجرايي جهاددانشگاهي و تهيه پيشنهادهاي اصلاحي ، طرحها و برنامه هايي كه بايد در دستور كار هيأت امناء و شوراي علمي قرار گيرد.
- پيشنهاد اصلاحات اداري و تشكيلاتي به هيأت امناء از طريق رئيس جهاددانشگاهي
- ايجاد هماهنگي بين مراكز مختلف علمي ، پژوهشي و فرهنگي
- بررسي و اظهارنظر در مورد نحوه اجراي آيين نامه ها و بخشنامه ها و نظارت بر عملكرد مراكز علمي ، پژوهشي و فرهنگي
- بررسي و اظهارنظر درمورد بودجه سالانه جهاددانشگاهي
ماده سيزدهم :
منابع اعتبارات جهاددانشگاهي عبارتند از :
- اعتباراتي كه همه ساله در رديفي مجزا در بودجه دولت منظور و تصويب مي شود .
- كمكهاي بلاعوض بنياد مستضعفان و سازمان حج و اوقاف و امور خيريه پس از تصويب آنها
- وجوهي كه جهاددانشگاهي بابت ارائه خدمات ، اجراي طرحها براي سازمانها و اشخاص حقوقي و حقيقي ، فروش توليدات و مؤسسات وابسته و تجاري كردن تحقيقات تحصيل مي كند .
- ساير كمكها و هداياي نقدي و غيرنقدي
- استفاده از تسهيلات بانكها
ماده چهاردهم :
اين اساسنامه با يك مقدمه و چهارده ماده و چهار تبصره در تاريخ 14/8/70 به تصويب نهايي شوراي عالي انقلاب فرهنگي رسيد و جايگزين اساسنامه قبلي جهاددانشگاهي (مصوبه شماره 3216/دش مورخ 29/7/65 شوراي عالي ) واصلاحات آن مي گردد.
قانون الحاق جهاددانشگاهي به فهرست نهادها و مؤسسات غيردولتي
ماده واحده :
جهاددانشگاهي به فهرست نهادها و موسسات عمومي غيردولتي ، موضوع قانون فهرست نهادها و موسسات عمومي غيردولتي مصوب 1373 اضافه مي شود .
قانون فوق مشتمل بر ماده واحده در جلسه علني روز چهارشنبه مورخ بيست وششم آذر ماه يكهزار و سيصد و هفتاد و شش مجلس شوراي اسلامي تصويب و در تاريخ 3/10/1376 به تأييد شوراي نگهبان رسيده است .
نحوه مصرف اعتبارات تخصيصي از بودجه دولت براي امور آموزشي و پژوهشي
رئيس جهاددانشگاهي درخصوص مصرف اعتبارات مندرج در قانون بودجه ، مطابق بند 3 ماده 6 اساسنامه جهاددانشگاهي از شوراي عالي استفسار كرد و شوراي عالي تصويب كرد كه جهاددانشگاهي موسسه تحقيقاتي است و مي تواند كمافي السابق اعتبارات تخصيص يافته از بودجه دولت براي امور آموزشي و پژوهشي را طبق قانون نحوه انجام امور مالي و معاملاتي دانشگاهها و مؤسسات آموزش عالي و تحقيقاتي دريافت و هزينه كند.
تغيير عنوانهاي سازماني در آيين نامه ها و مقررات مصوب قبلي براساس آخرين اساسنامه
به معاونت پشتيباني و امور مجلس جهاددانشگاهي اجازه داده مي شودكه با توجه به تغييرات ساختاري در آخرين اساسنامه جهاددانشگاهي ، كليه عنوانهاي جديد (از جمله عنوان رئيس جهاددانشگاهي بجاي عنوان رئيس شوراي مركزي و جانشين شوراي مركزي در آن دسته از وظايف كه به رئيس منتقل شده است و … ) را جايگزين عنوانهاي قبلي در كليه آيين نامه ها و مقررات مصوب شوراي مركزي و كميسيونهاي ذيربط نمايد . ضمناً در صورت ضرورت ايجاد تغييرات جزيي در اصل آيين نامه ها و مقررات بايد تغييرات به تصويب كميسيون اداري و مالي هيأت امناء رسانده شود.